Vragen?

Gedagvaard voor de politierechtbank: welke zijn de addertjes onder het gras?

27 juli 2020

Gijs

Gijs Stienen

Specialist in verkeer en aansprakelijkheid

Vragen?

Dagelijks mengen honderdduizenden Belgen zich in het wegverkeer. In deze drukte is een overtreding snel begaan. Maar weet u ook waaraan u zich kan verwachten indien u plots een dagvaarding voor de politierechtbank in de bus krijgt?

Hieronder worden enkele belangrijke elementen belicht waarmee u rekening moet houden, indien u niet voor onaangename verrassingen wil komen te staan.

1. Een gratis advocaat

In het meest voorkomend geval beschikt u over een rechtsbijstandspolis, die meestal samen met de verplichte aansprakelijkheidsverzekering wordt afgesloten. In dit geval worden de advocatenkosten door uw verzekeraar vergoed. U kiest wel steeds zelf welke raadsman uw dossier zal behartigen. Een rechtsbijstandsverzekering beperkt de kosten van een procedure aanzienlijk.

Indien u niet over een rechtsbijstandsverzekering beschikt, dient u in principe zelf in te staan voor de advocatenkosten. Controleer dan zeker of u voldoet aan de inkomensgrenzen van het pro deo-stelsel. Is uw inkomen voldoende laag, heeft u mogelijk recht op (al dan niet gedeeltelijke) kosteloze bijstand van een advocaat.

Lees ook zeker uw polis na op eventuele uitsluitingen en beperkingen.

2. De zitting en de uitspraak

In de dagvaarding wordt vermeld op welke datum u voor de rechter moet verschijnen. Indien u een advocaat heeft, kan deze u vertegenwoordigen op de zitting. U hoeft dan zelf niet aanwezig te zijn, doch in de meeste gevallen is het wel aangeraden om u persoonlijk te komen verantwoorden voor uw daden. Dit geeft vaak een betere indruk aan de rechtbank. Heeft u geen advocaat, dan bent u behoudens een aantal uitzonderlijke gevallen nog steeds niet wettelijk verplicht aanwezig te zijn op de zitting, maar in dit geval zou uw afwezigheid een veroordeling bij verstek tot gevolg hebben. U kan dus best aanwezig zijn, al is het maar om de strafmaat ietwat te kunnen beperken.

Wat indien u alsnog veroordeeld wordt? De politierechter kan variërende straffen uitspreken, al naar gelang de aard van de overtreding en de omstandigheden waarin deze werd gepleegd.

De meest voorkomende straffen bij een verkeerszaak zijn o.a. een geldboete, een gevangenisstraf of een rijverbod. U kan ook worden veroordeeld tot het opnieuw afleggen van uw theoretisch of praktisch rijexamen.

2.1 Geldboete: verhoging met de opdeciemen

Stel: u wordt veroordeeld door de politierechter tot een geldboete. Soms spreekt de rechter zijn vonnis al uit op de zitting, bv. een geldboete van 60,00 euro (fictief voorbeeld). U denkt, ‘dit valt mee, hiermee is de kous af’, maar niets is minder waar.

In het Belgisch strafrecht hanteert men immers opdeciemen. Dit is een factor waarmee het bedrag van de uitgesproken geldboete moet worden vermenigvuldigd. Dit principe wordt toegepast om het bedrag van de wettelijk bepaalde minimum- en maximumgeldboetes zonder veelvuldige wetswijzigingen aan te passen aan de inflatie. Anno 2020 bedraagt deze factor 8. Een geldboete van 60,00 euro betekent in feite dus een geldboete van (60,00 x 8) 480,00 euro.

2.2 Rijverbod

Voor zwaardere overtredingen riskeert u bovendien een rijverbod.

Indien uw rijbewijs op het moment van de uitspraak nog niet ingetrokken is en u wordt veroordeeld tot een rijverbod, krijgt u nog even de tijd voor dit verbod ingaat. U zal een brief ontvangen van de overheid waarin men aangeeft binnen welke termijn u uw rijbewijs dient in te leveren.

Een rijverbod kan evenwel aan bepaalde modaliteiten worden onderworpen. U kan de rechtbank ter zitting verzoeken om het rijverbod enkel op week- of weekenddagen te laten gelden, of om het rijverbod te beperken tot slechts enkele categorieën van rijbewijzen. Zo kan er rekening worden gehouden met o.a. uw werkverplichtingen. Dit is een gunst die de rechtbank u kan toekennen, maar waartoe zij niet verplicht is.

3. Bijkomende kosten

Indien u wordt veroordeeld door de politierechtbank, moet u ook bijkomende kosten betalen.

Wordt u veroordeeld tot een geldboete van minimum 26,00 (x8) euro, moet u een bijkomende vergoeding van 200,00 euro aan het Slachtofferfonds betalen.

Daarnaast betaalt u een bijdrage van 20,00 euro aan het fonds voor juridische tweedelijnsbijstand.

Ten slotte zijn er de gerechtskosten. Dit zijn o.a. de dagvaardingskosten. Deze kunnen variëren en schommelen doorgaans rond een bedrag van 80,00 euro. Deze kunnen wel aanzienlijk oplopen indien er bv. een bloed- of drugtest plaatsvond of een deskundige werd aangesteld.

Zo leidt ons fictief voorbeeld van een geldboete van 60,00 euro al tot een werkelijke kost van minstens 780,00 euro…

In heel wat rechtsbijstandsverzekeringen wordt echter ook de vergoeding van deze bijkomende kosten opgenomen.

4. Gevolgen voor de toekomst

Nadat u veroordeeld bent en uw straf heeft ondergaan, kunnen deze feiten u nog een tijdlang achtervolgen. Dit kan hoofdzakelijk op volgende manieren:

4.1 Strafmaat

Is het de eerste keer dat u voor de politierechter verschijnt en zijn de feiten niet enorm ernstig, dan brengt de rechter vaak enige mildheid aan de dag. Bent u daarentegen een recidivist die al heel wat verkeersveroordelingen op zijn kerfstok heeft, zal een rechter u vanzelfsprekend strenger straffen.

Het is dan ook ten zeerste aangeraden hier geen gewoonte van te maken…

4.2 Uitstel

Het is mogelijk dat de rechter u een straf met volledig of gedeeltelijk uitstel oplegt. Dit betekent dat uw straf in eerste instantie niet of slechts gedeeltelijk zal worden uitgevoerd.

Indien u binnen een bepaalde termijn (bv. 1 of 3 jaar, afhankelijk van wat de rechter uitspreekt) opnieuw gelijkaardige feiten pleegt, zal ook het uitgestelde deel van de straf worden uitgevoerd. Daarbovenop komt ook de veroordeling voor de nieuwe feiten.

4.3 Strafblad

Een veroordeling door de politierechtbank komt uiteraard ook in uw strafregister te staan. Niet alleen geeft dit een slechte indruk naar de rechtbank toe bij eventuele volgende feiten, het staat ook niet mooi indien u ergens om professionele reden een afschrift van uw strafregister moet afgeven (het in de volksmond genoemde ‘attest van goed gedrag en zeden’).

Kleinere veroordelingen (gevangenisstraf van max. 7 dagen en/of een geldboete van max. 25,00 euro (x8), of een werkstraf van 20 tot 45 uur) worden na 3 jaar automatisch uit uw strafregister gewist.

Voor zwaardere straffen kan u een procedure van herstel in eer en rechten opstarten. Deze procedure neemt echter lange tijd in beslag en is niet kosteloos.

5. Besluit

U weet nu beter waaraan u zich kan verwachten indien u voor de politierechtbank wordt gedagvaard.

Voorzichtigheid in het verkeer is uiteraard steeds geboden, zodat u hopelijk nooit in zo’n situatie terechtkomt.

Heeft u vragen omtrent verkeersrecht of wenst u een advies hieromtrent? Aarzel dan zeker niet om contact op te nemen met ons kantoor!

© Hermans-Wirix 2024
beheerd door WEBMATIC